امروزه، وجود مشکلات گسترده در راه توسعه‌ی شهرها، نیاز مبرم به توسعه پایدار شهری را روز به روز نمایان می‌کند. در این راستا، توجه به توسعه کالبدی شهر، یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه پایدار شهری است. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف از جمله مهاجرت‌های بی رویه یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده‌ای تحت عنوان پراکنده رویی از نتایج رشد این گونه می‌باشد.
هدف اصلی این پژوهش بررسی مفاهیم رشد و توسعه شهری و سنجش پراکنده‌رویی منطقه ۲ تهران است که در این راستا از شاخص‌های موران، ضریب جینی و شاخص‌های تراکمی جهت سنجش الگوی پراکنده‌رویی در منطقه مورد مطالعه استفاده گردید.
نتایج حاصل نشان داد گسترش فیزیکی منطقه دارای الگوی پراکنده‌رویی می‌باشد که این امر در ساختار فضایی منطقه نارسایی‌هایی را ایجاد کرده است. اما با پیاده‌سازی شاخص‌های تراکمی مشخص گردید که با به‌کارگیری سیاست‌های افزایش تراکم در سال‌های اخیر در منطقه ۲ تهران، فرایند پراکنده‌رویی در محدوده مورد مطالعه اندکی کاهش یافته و حرکت به سوی رشد هوشمند تا حدی عملی گردیده است. در نهایت با مشخص شدن نوع الگوی توسعه منطقه ۲ تهران، در زمینه کاهش پراکنده‌رویی پیشنهادهایی ارائه گردیده است. فایل کامل این مقاله به صورت رایگان قابل دانلود است.
