مجله دانش شهر از سال ۱۳۸۸ شروع به کار کرده و توسط مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران منتشر می شود. دوره انتشار این مجله به صورت ماهنامه بوده و موضوع اصلی آن، دیپلماسی شهری و روابط بین الملل است.
سایت این مجله عبارت است از :http://rpc.tehran.i
مجله دانش شهر،شماره ۲۶ – بهمن ۱۳۸۹
حمل و نقل به عنوان یکی از بزرگترین چالش های زیرساختی پیش روی کلانشهرها شناخته شده است؛ چنانکه عملکرد کارآمد کلانشهرها تا حد زیادی وابسته به وجود یک سیستم حمل و نقل کارآمد است. حمل و نقل به چند دلیل در راس اهمیت زیرساختی کلانشهرها قرار دارد : اول اینکه در حالیکه بعضی از مشکلات زیرساختی، مانند کمبود آب، در درجه اول بر نواحی کم درآمد شهر تاثیر می گذارد؛ ازدحام، شلوغی قطارها و ترافیک همراه با آلودگی در همه سطوح جامعه قابل رویت است. به علاوه ارتباطی واضح و مستقیم بین کارآمدی سیستم حمل و نقل شهری با جایگاه کلانشهرها در رقابت جهانی وجود دارد. به عبارتی اگر بپذیریم که کلانشهرها موتور اقتصاد جهانی هستند، این شبکه حمل و نقل است که این موتورها را کارآمد نگه می دارد. ناکارآمدی سیستم حمل و نقل شهری نتایج زیست محیطی مانند آلودگی هوا و اثرات منفی اقتصادی به دنبال خواهد داشت و باعث ناکارآمدی عملکرد شهری می گردد.
شهر تهران با جمعیت ساکنین نزدیک به ۷٫۸ میلیون نفر و با احتساب سفرهای دروازهای که جمعیت شناور آن را به بیش از ۸٫۵ میلیون نفر در روز میرساند، بزرگترین کلانشهر در کشور و خاورمیانه است که با مشکلات جدی و عدیدهای در سیستم حمل و نقل خود مواجه است. این مشکلات تا حدی از ویژگیهای خاص این شهر به عنوان کلانشهر جهانی واقع در یک کشور در حال توسعه و نیز تا حدی از ویژگیهای خاص اقتصادی و سیاسی کشور و شرایط ویژه کالبدی ـ فضایی شهر ناشی می شود. در طی ۱۰ سال اخیر با افزایش مالکیت خودرو و افزایش رفاه نسبی، نرخ سفر از ۱٫۵ سفر سواره به ازاء هر نفر افزون شده است، بطوریکه قریب به ۱۵ میلیون سفر سواره در طی روز در شبکه معابر شهر تهران جریان دارد (طرح جامع ترافیک و حمل و نقل تهران) که این تعداد سفر، منشاء بسیاری از مشکلات دیگر شهر تهران از جمله آلودگی زیست محیطی، کاهش امنیت سفر، خسارات مالی ناشی از هدر رفت سوخت و … است. به نظر می رسد حل مسئله ترافیک در تهران به کلاف سردرگمی تبدیل شده که حل آن بدون در نظر گرفتن ابعاد مختلف موثر بر آن امکان پذیر نمی باشد.
هدف از این نوشتار بررسی مشکلات و مسائل پیش روی حمل و نقل تهران و علل به وجود آمدن آنهاست. از این رو ابتدا به بررسی ویژگیهای مشترک و چالشهای پیش روی کلانشهرها به طور عام پرداخته شده و در ادامه مسئله حمل و نقل در کلانشهرها به طور عام و چالشهای کلانشهرها در کشورهای در حال توسعه به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است و نهایتا با توجه به جمیع مطالعات انجام شده، مسائل و مشکلات حمل و نقل در تهران و عواملی که این مسائل را به وجود آورده اند، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
موضوع: عمران و حمل و نقل شهری
نویسندگان: الهام فلاح منشادی ، امیر علی مصطفوی مقدم