شهر بزرگترين نماد تمدن بشري است که بشر آن را براي امنيت و آسايش خود بنا نموده است. شهر تنها يک سکونتگاه نيست، بلکه آبادي است که روح اجتماع در آن دميده شده است و از آن هويت مي گيرد هويت شهري، هويت جمعي است که با تبلور عيني در فيزيک و محتواي شهر معنادار مي شود و به واسطه ايجاد تداعي خاطرات عمومي در شهروندان، و تعلق خاطر شهرنشينان را به سوي شهروند شدن هدايت مي کند. پس هر چند که هويت شهر خود معلول فرهنگ شهروندان آن است؛ ليکن فرايند شهروندسازي را تحت تاثير قرار داده و مي تواند باعث تدوين معيارهايي مرتبط با مشارکت و قضاوت نزد ناظران و ساکنان گردد.
از آنجايي که «هويت» مجموعه اي از صفات و مشخصاتي است که باعث «تشخص» يک فرد يا اجتماع از افراد و جوامع ديگر مي شود؛ شهر نيز به تبعيت از اين معيار، شخصيت يافته و مستقل مي گردد. مقوله هويت به طور عام و هويت شهري به طور خاص از جمله مقولاتي است که به جهت نقشي که در شناخت افراد، اشيا، اجتماعات و مکان ها دارد، حائز اهميت فراوان است. علي رغم اهميت اين موضوع در دوران اخير بحران هويت شهري به صورت نگران کننده اي احساس مي گردد شهرها و فضاهاي شهري در گذشته از استقلال، شخصيت و هويت ويژه اي برخوردار بوده اند؛ در حالي که آنچه از اغلب شهرهاي کنوني در ذهن عموم شکل مي گيرد جز مجموعه اي از ساختمان هاي بلند، خيابان ها، ادارات و پارک ها نيست که در نتيجه آن، تعلق خاطر به اين فضاها به مرور کمتر و کمتر مي شود. در واقع بايد گفت در دوره معاصر و به خصوص در سال هاي اخير ساختن براي ساختن و نه ساختن براي زيستن مجالي را براي توجه به مقولاتي مهم و عميق همچون هويت در شهرسازي و معماري باقي نگذاشته است. مديران و طراحان شهري به جديت با تدوين قوانين سعي بر اعمال نظر خود را بر کالبد مصنوع شهر داشته و از سوي ديگر شهروندان نيز که تابع فرهنگ و عناصر فرهنگي جامعه خويشند، اصرار بر هدايت کالبد شهر بر اساس فهم خويش از هويت شهري دارند. اين مساله مشکلات عديده اي در فرايند شکل گيري کالبد شهرها ايجاد نموده است و عملا خلاهاي بزرگي در وضع موجود با آرمان شهر پديد آورده است. از طرفي به علت عدم آموزش هاي لازم و تقليدهاي بدون انديشه از مظاهر غربي و الگوهاي مدرن، شهرهاي زيادي بر خلاف هويت اصيل شهر ايراني، در حال شکل گيري و گسترش اند. در اين ميان فضاهاي شهري و به ويژه فضاهاي شهري تاريخي به سبب نقشي که در شکل دادن تصوير ذهني و نقشه شناختي از شهرها در هويت بخشي به شهرها از جايگاه ويژه اي برخوردارند. در مقاله حاضر شاخص هاي موثر بر هويت شهري و محله اي در محله جلفا، واقع در منطقه پنج شهرداري اصفهان که شکل گيري آن به دوران صفوي باز مي گردد؛ معرفي شده است. اين شاخص ها در ابعاد گوناگون زيست محيطي، اجتماعي، اقتصادي و کالبدي فضايي و ميزان تاثيرشان بر مبناي مطالعات ميداني و تطبيقي بوده است در انتها راهکارهايي در راستاي ارتقاي هر چه بيشتر اين شاخص ها در اين محله ارائه شده است.