گورستان‌ها فضاهایی هستند که خاطره‌ی یک شهر در آن انباشته شده است. مناسک گزار و آداب‌ورسومی که هرروزه از زمان‌های دور از جانب عامه‌ی مردم و اقشار گوناگون جامعه در این مکان انجام می‌شود، نه‌تنها آن را به بخش مهمی از زندگی روزمره‌ی افراد جامعه پیوند زده، بلکه به مکان خاطره نیز تبدیل می‌کند. گورستان به‌­دلیل مناظر خاطره‌انگیز، نقشی اصلی در حفظ نام و یاد گذشتگان دارد و همچنین، در زندگی روزمره از نقشی اجتماعی برخوردار است و موجبات تقویت تعاملات اجتماعی را در فضایی با بار خاطراتی قومی فراهم می‌آورد؛ اما با ورود به دنیای مدرن، گورستان­ها مانند بسیاری از مکان­های دیگر از زندگی روزمره‌ی جامعه جدا و به حاشیه رانده می‌شود.

گفتمان قدرت نیز در فرایند یادآوری و فراموشی نقش مؤثری دارند. در این پژوهش با تأکید بر نظریه‌ی هالبواکس درمورد خاطره­ی جمعی و نظریه‌ی فوکو درخصوص هتراتوپیا پس از بررسی پیشینه و تاریخ پیدایش و سیر تحولات گورستان در تهران، به تحلیل فضای گورستان بهشت زهرا پرداخته‌ایم و گفتمان خاطره­سازی را در این مکان بررسی کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که ساختار قدرت رسمی از جمله دولت، با توجه به ایدئولوژی خاص خود به خاطره­سازی در این مکان می‌پردازد و همین امر به گسست خاطره در گورستان­ها منجر می‌شود.

تهیه کنندگان: عبدالحسین کلانتری، سپیده برزو