به گزارش پایگاه خبری نوین شهرساز، نخستین نشست از سلسله نشستهای شهراندیش با موضوع حکمرانی مشارکتی در شهر تهران عصر امروز – شنبه ۱۶ دیماه ۱۴۰۲- با حضور مجید باقری معاون برنامهریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورا شهرداری تهران، عبدالمطهر محمدخانی رئیس مرکز ارتباطات و امور بینالملل و سخنگوی شهرداری تهران و غلامرضا گودرزی استاد تمام و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) با موضوع “حکمرانی مشارکتی در شهر تهران” برگزار شد.
عبدالمطهر محمدخانی رئیس مرکز ارتباطات و امور بینالملل و سخنگوی شهرداری تهران در این نشست درباره موضوع مدیریت تصویر در حکمرانی مشارکتی، اظهار کرد: از ابتدای حضور ما در مدیریت شهری، مساله اصلی ما این بود که باید تلاش کنیم که مدیریت تصویر شهرداری یا مدیریت شهری را انجام دهیم که بهترین راهکار در آن توجه و استفاده از ظرفیت های حکمرانی مشارکتی است.
وی با بیان اینکه تعریف ساده از مدیریت تصویر، مدیریت باورها و احساسات و ادراکات فرد و اجتماع نسبت به یک فرد، اجتماع، برند و حتی یک شهر است، گفت: وقتی تصویر ایجاد شود همه اتفاقات ذیل آن خواهد افتاد. فرایند اصلاح تصویر ۴ مرحله دارد که شامل شناسایی مخاطب، تعیین اهداف تصویری، استراتژی های تصویری و اجرای این استراتژی ها می شود.
تاثیر بالای «اقناع» و «اعتماد» در مهارتهای ارتباطی
محمدخانی ادامه داد: با این نگاه در هر مجموعه ای که می خواهد مدیریت تصویر انجام دهد به مهارتهای پژوهشی و برنامهریزی و ارتباطی نیاز است. مهارتهای ارتباطی می تواند نواقص بخش های دیگر را جبران کند و افرادی وجود دارند که می توانند به تنهایی یک رسانه باشند و این موضوع را یک تنه مدیریت کنند. در این راستا دو کلید واژه “اقناع” و “اعتماد” در مهارت ارتباطی بسیار موثر است.
مهمترین هدف در اصلاح تصویر اعتماد مخاطب است
سخنگوی شهرداری تهران عنوان کرد: یکی از مهمترین اهداف ما در اصلاح تصویر اعتماد مخاطب است، همه نگرش سنجی ها نشان می دهد اکثر جوامع مدرن با بحران شدید بیاعتمادی به خصوص در طبقه متوسط مواجه هستند، طبقه ای که باید موتور محرک جامعه باشد و تولید فکر و اندیشه داشته باشد، اما در جوامع مختلف در جهان، بی اعتمادی نسبت به حاکمیت و دانشگاهیان و نخبگان وجود دارد.
وی بیان کرد: یکی از عمده دلایل این بیاعتمادی، رشد شبکه های اجتماعی و ارتباط عرضی مخاطبان با یکدیگر است که ارتباط طولی را کم ارزش و کم قدرت کرده است. بسیاری از رخدادهای اجتماعی در سالهای اخیر نتیجه این ارتباطات عرضی است. در واقع سرعت انتشار اخبار و دسترسی بیشتر به اطلاعات است که باعث می شود هاله ای که بین چهرههای سیاسی و صاحب نفوذ شکل می گرفت به سادگی بشکند و خیلی ساده تناقضات رفتاری حاکمان در همه جای دنیا مشخص شود.
محمدخانی تصریح کرد: بر این اساس و بنا بر این دلایل در عصری زندگی می کنیم که در مجموع، سرمایه اجتماعی نهادهای مرجع به سرعت کاهش پیدا کرده است و اینجا است که موضوع حکمرانی مشارکتی ارزش فوق العاده ای پیدا می کند. باید در فرآیندهای تصمیم گیری سهم بیشتری را به طرف مقابل دهید تا اعتمادسازی در مخاطبان شکل بگیرد. در واقع در مدل های حکمرانی مشارکتی این مسیر می تواند فرآیند درستی باشد و می تواند محل افزایش سرمایه اجتماعی باشد.
رئیس مرکز ارتباطات و امور بینالملل شهرداری تهران یادآور شد: با حکمرانی مشارکتی، در اولین قدم سواد رسانه ای مخاطب شما افزایش پیدا می کند. مثلا در طرح «من شهردارم» با مشارکت شهروندان در انتخاب چندین طرح و اولویت بندی آن، این انگاره جا می افتد که با محدودیت منابع مواجهیم و بخشی از انگاره های فساد را کاهش می دهد و بخشی از تصویر اصلاح می شود.
حکمرانی مشارکتی کلید حل بحران سرمایه اجتماعی
وی با تاکید بر اینکه حکمرانی مشارکتی کلید حل بحران سرمایه اجتماعی در ایران است، گفت: حکمرانی مشارکتی یک مدل فانتزی و یا یک ایده تبلیغاتی نیست، بلکه راه ارتباط با بدنه مخاطب و همراهی آنها در جامعه است. بودجه ریزی مشارکتی در کمپین “من شهردارم” یکی از مصادیق بالای این بخش از حکمرانی مشارکتی است، چرا که شاهد واگذاری تصمیم گیری در بخش بودجه در آن هستیم که برای یک مدیر بسیار حائز اهمیت است و این می تواند نقطه اوج در بحث حکمرانی مشارکتی باشد.
محمدخانی اظهار کرد: موضوع حکمرانی مشارکتی یک راهکار الزامی و قطعی برای حل بحران بی اعتمادی است که تا این مشکل حل نشود، هیچ کدام از نسخه های کلاسیک اصلاح تصویر در جامعه، قابلیت اجرا شدن ندارد.
سخنگوی شهرداری تهران با بیان این مطلب که حکمرانی و دموکراسی مشارکتی ایدههای جدیدی در دنیا هستند و نمی توان به صورت دقیق گفت که چارچوب ها و شاخص بندی ها و ارزیابی های آن مشخص است، افزود: در مجموعه مدیریت شهری در دوسال اخیر گام های بزرگی در بحث حکمرانی مشارکتی برداشته شده است و برای این کار از بخش سخت آن یعنی از بودجه شروع کردیم. این اقدام یک کار نمایشی و ایده پردازی صرف نیست، بلکه در آن رای مردم بدون واسطه به صورت لایحه تقدیم صحن شورای شهر می شود.
وی با اشاره به اینکه هر چقدر واگذاری فرآیند تصمیم گیری به مردم اتفاق بیفتد می توان گفت که نمره بالاتری در بحث حکمرانی مشارکتی به دست آورده ایم، گفت: حکمرانی مشارکتی درواقع اجرای مدل مستقیم دموکراسی آتنی است. در دهه ها و سده های اخیر این تلقی وجود داشت که این نوع دموکراسی به صورت مستقیم امکان تحقق ندارد و به سمت دموکراسی نمایندگی پیش رفت، امروز اما با وجود شبکه های اجتماعی و مدل های ارتباطی، امکان مشارکت به صورت مستقیم وجود دارد و با پلتفرم های مدرن و دیجیتال این امکان را به مخاطب می دهید که در فرایندهای شما به صورت مستقیم مشارکت کند. در این مسیر شفافیت و ارائه سهم بیشتر به مخاطب در فرایند تصمیم گیری بسیار حائز اهمیت است.
محمدخانی در پایان درخصوص فقدان تصویر و دلایل آن خاطرنشان کرد: ارتباط ما با بخشی از جامعه به این شکل در آمده که مانند کارخانه ای هستیم که محصول خود را تولید می کند اما امکان توزیع آن را برای مخاطبان خود ندارد. بنابراین اثبات صداقت در حکمرانی دینی با حکمرانی مشارکتی شکل می گیرد.
غلامرضا گودرزی استاد تمام و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در این نشست در سخنانی با موضوع آینده حکمرانی مشارکتی از فردیت تا مشارکت، اظهار کرد: در بحث آینده پژوهی در حکمرانی مشارکتی،
رقابت امروز در دنیا، رقابت آینده پژوهان است. مهمترین ابزار در دست آینده پژوهی، تصویری است که از آینده دارد و شاید هر کس نگاه خود را از آینده زودتر و فراگیر تر مطرح کند، موفق تر است و در این مسأله رسانه ها نقش بسیار موثری دارند.
وی با طرح این پرسش که تصویر ما از آینده شهر چیست؟ افزود: منظور از شهر شاید فقط ترافیک و ساختمان سازی و پسماند نیست بلکه افق بالاتری از آن مدنظر است و مفهوم شهر از یک مفهوم فیزیکی به یک مفهوم شبه انتزاعی نزدیک میشود. شهرهای آینده جنس کاملا متفاوتی دارند و هوشمندی آنها نیز متفاوت است.
گودرزی ادامه داد: در گذشته شهرها بر اساس یک سری از ویژگی ها ایجاد می شدند و هویت آنها شکل می گرفت. تصویری که از شهر آینده داریم این است که به این جمع بندی می رسیم که شهرهای آینده به سمت ویژگی های شهرهای قدیم و هویت هایی که داشتند و در تاریخ ماندگار شدند بر میگردند و مفهوم هویت به حکمرانی مشارکتی گره می خورد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در شهرهای آینده حکمرانی مشارکتی یک الزام است که تاخیر در آن باعث می شود بخشی از آن هویت را از دست دهید و دیگرانی که جلوتر از ما این مسیر را ایجاد کردند این هویت را می سازند. در واقع همانطور که مفاهیمی مثل ناترازی انرژی و بانکی داریم، به جایی می رسیم که ناترازی هویتی به وجود بیاید.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نخستین مساله در سیاستگذاری شهری، درک درست مسائل و تشخیص درست نظام مسائل است. همچنین تجویز مناسب نسخه و کارآمدی و اجرای مناسب نیز دیگر موارد مورد اهمیت در این مسیر هستند که البته در مسیر سیاستگذاری شهری هم مجری موثر است و هم مردم که بر این اساس کلید چهارم که “اعتماد” است به وجود می آید و اعتمادسازی باید انجام شود. ضمن اینکه مدیران باید از نظر ذهنی و در باورشان این نکته را پذیرفته باشند که حکمرانی مشارکتی یک امر لازم است. گفتنی است؛ این نشست توسط هیات اندیشه ورز شهرداری تهران با همکاری مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران برگزار شد.