بزرگترین مرجع تولید محتوای شهرسازی کشور.اخبار ، منابع تخصصی شهرسازی و معماری

بزرگترین مرجع تولید محتوای شهرسازی کشور.اخبار ، منابع تخصصی شهرسازی و معماری
بزرگترین مرجع تولید محتوای شهرسازی کشور.اخبار ، منابع تخصصی شهرسازی و معماری
تاریخ : یکشنبه, ۲۱ بهمن , ۱۴۰۳ Sunday, 9 February , 2025

اخبار ویژه

تابلوی شهرساز ممنوع در مسابقه طراحی خانه در خلیج فارس – جزیره بوموسی عملیات اجرائی # توسعه _ غصبی _ حرم حضرت شاهچراغ (ع) در شیراز بدون اخذ هیچ گونه مصوبه‌ای از شورایعالی معماری و شهرسازی آغاز شد. بافت تاریخی شیراز؛ رو به تخریب و نابودی، حتی پس از ثبت ملی «روایت سوم» آب انبار چاله خشتی پیشوای ورامین؛ غرق در رطوبت، به سوی فرونشست حمایت متخصصان شهرسازی از تصدی وزارت راه و شهرسازی توسط خانم فرزانه صادق مالواجرد بافت تاریخی شیراز؛ رو به تخریب و نابودی، حتی پس از ثبت ملی «روایت دوم» بافت تاریخی تهران؛ قربانی توسعه‌های نافرجام «روایت دوم» ادامه تخریب بافت تاریخی و ارزشمند ابرکوه فعالیت «دوچرخه‌های اشتراکی» در شهرداری تهران جانمایی ایستگاه‌های شارژ اتوبوس و تاکسی برقی با کمک سامانه اطلاعات مکانی آخرین وضعیت پایه پل میرداماد تهران محل آرامستان جدید تهران نهایی شد ️پیشرفت ۷۵ درصدی پروژه‌های شهرداری تهران در سال ۱۴۰۲ اعلام جزئیات جدید از سه طبقه کردن میدان ونک شهرداری باید حامی محیط زیست باشد الزام به تقویت ساختار HSE در شهرداری ها کارزار ابلاغ و اجرای کلیه صلاحیت‌های رشته شهرسازی موضوع روز شهرسازان ایران مصاحبه اختصاصی با «دکتر شیوا آراسته» درباره پارک قیطریه تشریح اهداف و برنامه درآمدی سال ۱۴۰۳ مناطق ۲۲ گانه تهران رفع آبگرفتگی معابر در ۱۰ نقطه شهرکرد

3
یادداشت علمی

آشنایی با جغرافیا و برنامه ریزی شهری

  • کد خبر : 4013
  • 05 می 2020 - 17:32
آشنایی با جغرافیا و برنامه ریزی شهری
در عصر حاضر با توجه به وجود جمعيت رو به افزايش امروزي استفاده از منابع طبيعي و به کار گيري امکانات اقتصادي فيزيکي و اجتماعي به منظور رفاه و ارتقاء سطح زندگي بشري ،نياز به برنامه ريزي از جمله ضرورتهايي است که مي توان به وسيله آن دردستيابي به هدفها به موقعيتهاي  مطلوبي نائل آمد

مقدمه:

جهان به سرعت به شهرنشینی روی آورده است. در ارتباط متقابل انسان و طبیعت اکنون شهر تجلی بیشترین تأثیر انسان بر طبیعت است، در اوایل قرن بیستم ۱۵ درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی می کردند و امروز در آغاز قرن بیست و یکم این رقم به حدود ۵۰ درصد افزایش یافته است و رقم فوق برای سال ۲۰۲۰ تا ۵۷ درصد برآورده شده است. اکنون بیش از سمت شهر جهان جمعینی بالای ۲۰ میلیون نفر دارند و شهرها ، محل زندگی بیشتر جمعیت جهان و کشور ما شده است. پیچیدگی موجود در سیستم های شهری به همراه گسترش سریع شهرنشینی و توسعه های شدید افقی و عمودی شهرها، مسائل و مشکلات فراوان زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و… را ایجاد نموده است، لذا توجه همه جانبه به شهرها و چاره جویی در خصوص بهبود وضعیت آن ها به شکل مضاعفی مطرح است.

با توجه به مهاجرت های گسترده روستایی به شهر و تحولات سریع جمعیتی در شهرها افزایش فاصله نخست شهرها از شهرهای دوم و میانی، گرایش غالب شیوه زندگی شهری و افزایش سریع تعداد شهرها، نیاز به برنامه ریزی مجتمع های زیستی و طراحی شهرهای جدید و حل مشکلات مرتبط با مسکن در شهرهای که به طور فزاینده ای خارج از ظرفیت و توانایی دولت ها در فراهم نمودن خدمات اولیه، مسکن، اشتغال و دیگر نیازها است، می تواند سبب بروز بحران های اجتماعی، اقتصادی سیاسی و زیست محیطی گسترده ایی باشد.

تلفیق موضوعات مختلف در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، با دید ترکیبی و کلی نگری خاص جغرافیایی باعث شناخت همه جانبه و نسبتا كامل آن ها شده و زمینه شناخت بهتر مسائل مشکلات، نیازها و اولویت ها را فراهم می سازد و نهایتا زمینه برنامه ریزی پایدار شهری را به وجود می آورد. برنامه ریزی شهری در واقع کاربرد مطالعات جغرافیایی در راستای توسعه، عمران و ساماندهی شهر و پیرامون به منظور بهبود فضای زندگی انسان ها در محیط زیست شهری است. این رشته مجموعه ای از دیدگاه ها، اصول، روش ها و تکنیک ها برای شناخت و برنامه ریزی اصولی در شهرها می باشد.  تحولات سریع دوره معاصره نیاز به بازنگری برنامه های تدوین شده از قبل را طلب می کند زیرا نیازهای زیستی به ویژه در سطح برنامه ریزی های فضای شهری و منطقه ای به سرعت در حال تغییر است. در این راستا برنامه های درسی نیز پس از هر چند سال باید مورد بازنگری قرار گرفته و متناسب با شرایط جديد تغيير يابد. برنامه درسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری لزوما نیاز به بازنگری دارد تا درس های آن دارای اموزش های به روز باشد و دانش آموختگان آن بتوانند جذب بازار کار کشور شده و در رفع مسائل و مشکلات فضاهای شهری و رفع نیازهای شهرنشینان تاثیرگذار باشند. لذا بازنگری برنامه قبلی با توجه به انطباق ارزش ها هدف ها و راهبردهای کلی کشور، پویایی و نوآوری علمی، ایجاد روحيه خلاقیت و کارآفرینی در دانش آموختگان و ایجاد قابلیت و مهارت لازم برای ورود دانش آموختگان به جامعه و بازار کار تدوین شده است. با اجرای این برنامه درسی بازنگری شده در دانشگاه ها، دانش آموختگان این برنامه درسی خواهند توانست از توانمندی لازم برای کاهش تنگناهار مشکلات موجود در فضای شهری و مشارکت در امر برنامه ریزی شهری و منطقه ای برخوردار گردند. تربیت نیروی انسانی کارآمد، مدیران و برنامه ریزان توانمند برای جامعه شهری کشور، باید در اولویت قرار گیرد، زیرا با توجه به مشکلات موجود در مناطق شهری و جامعه شهری کشور، این جامعه نیازمند به مدیریت، ساماندهی و برنامه ریزی کارآمد می باشد که از طریق اجرای یک برنامه درسی پویا و خلافی می توان به این سطح از تخصص نیروی انسانی دست یافت و با استفاده از کارآمدی دانش آموختگان رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری بتوان مشکلات متعدد موجود در مناطق شهری را کاهش داد.

برنامه ريزي شهري:

به طور کلي از زمانيکه بشر براي شناسايي محيط اطراف و تسهيل در امر زندگي و رفع مشکلات و نيازهاي خود به تکاپو پرداخت در حقيقت دست به يک نوع برنامه ريزي زد . در حال حاضر نيز با توجه به وجود جمعيت رو به افزايش امروزي استفاده از منابع طبيعي و به کار گيري امکانات اقتصادي فيزيکي و اجتماعي به منظور رفاه و ارتقاء سطح زندگي بشري ،نياز به برنامه ريزي از جمله ضرورتهايي است که مي توان به وسيله آن دردستيابي به هدفها به موقعيتهاي  مطلوبي نائل آمد . در صورتيکه بخواهيم تعريفي کلي از برنامه ريزي داشته باشيم مي بايستي برنامه ريزي راعبارت از کوششي در جهت انتخاب بهترين برنامه ها در جهت رسيدن به هدفهاي مشخص بدانيم که ممکن است اين کوششها و برنامه ها تا مرحله نهايي هدف نيز پيش نرود بلکه گامهايي در جهت رسيدن به آن باشد. امروزه شهرها به صورت مجموعه اي واحد هستند که مانند انسان داراي خصايص و ويژگيهاي زندگي است. شهرها پيوسته در حال تغيير و تحول با خود کمبودها ، مسائل و مشکلات ، محدوديتها و نيازهايي را به همراه دارند رفع کمبودها و نيازها و حل کردن مسائل و مشکلات ، با برنامه ريزي دقيق و اصولي شروع مي شود . بنابراين با پرداختن به کمبودها ، نيازها و محدوديتها و با توجه به مسائل و مشکلات ، هدف اساسي برنامه ريزي امکان تعيين و تبيين يافته ، شهررا در مسير حرکت مشخص قرار خواهد داد. از اين رو در فرآيند توسعه شهر ، لزوم جايگاه برنامه ريزي بيش از پيش احساس ميشود .

 پیشینه برنامه‌ریزی شهری در ایران:

شورای عالی شهرسازی سازمانی است که در وزارت آبادانی و مسکن تشکیل شد و از سال ۱۳۴۴ به ریاست عالیه فرح پهلوی آغاز به کار نمود. این شورا تعیین اولویت طرح‌ها ، بررسی و تصویب آیین نامه‌های شهرسازی، و تعیین و تصویب معیارهای ساختمانی و بررسی قوانین شهرسازی را بر عهده دارد. هدف‌های اساسی شورای عالی شهرسازی برگزیدن سیاست همگانی شهرسازی و هماهنگ کردن برنامه‌های شهرسازی با برنامه‌های عمرانی ؛ بررسی و تصمیم گیری درباره جلوگیری از گسترش بی رویه شهرها تا زمانی که طرح جامع برای آنها تهیه نشده است و تهیه نقشه جامع برای شهرهای کشور و اجرای طرح‌های نام برده برای آن شهرها.

 هدف اصلي برنامه ريزي شهري:

 عبارت است از محيطي راحت تر ، بهتر ، آسانتر و موثر تر براي شهر نشينان برنامه ريزي شهري مجموعه گسترده اي از فعاليتهاي نظام مند است که به منظور نيل به اهدافي براي آينده شهر در نظر گرفته مي شود. نکته مهمي که در برنامه ريزي شهر ها اهميت دارد مساله آينده نگري است زيرا زندگي شهرهابدون ساز و کار هاي انتظام و قابل اجرا دچار هرج و مرج و آشفتگي خواهد شد. بنابراين برنامه ريزي شهري تلاشي به منظور انجام اعمالي است که نتايج آنها نظارت برشهررا براي حفظ منافع شهروندان و بهبود محيط آنها در پي دارد. وجود معضلات شهري امروزه احساس نياز به برنامه ريزي را بيشتر ميکند ودر چارچوب اين تفکر ، ايجاد تعادل ، تناسب و هماهنگي در بخشهاي مختلف شهر امکان پذير ميباشد . بنابراين برنامه ريزي شهري ، شهر و حيات شهر را به عنوان يک ساز و کار پويا ، هدف دار و زنده ياري مي رساند و در اين شرايط است که مديريت شهري با وجود برنامه آينده نگرانه شهري در مسير مناسب حرکت ميکند و مي تواند پاسخگوي دگرگونيهاي آتي شهر و خواسته ها و نيازهاي شهروندان باشد . در صورتيکه چنين اعتقادي به صورت راسخ وجود داشته باشد ، ميتوان با صحت و دقت وضع موجود را شناخت ، نيازها را در نظر گرفت ، اولويتها را ببيند و چشم اندازها را نيز ترسيم کرد. با افزايش پيچيدگي مسائل امروزه شهرها و اينکه برنامه ريزي در شهر داريها فکر کردن درباره رشد و توسعه بهينه شهر است ، نياز به امر برنامه ريزي در جهترشد و توسعه مطلوب شهر ضرورت مي يابد . با ت.جه به اين ضرورت معاونت برنامه ريز و حمل و نقل و ترافيک در سال ۸۷ در چارت تشکيلاتي شهرداري اروميه پيش بيني شده است . اين معاونت ابتدا در قالب گروه برنامه و بودجه شروع به فعاليت نموده و با انتصاب جناب آقاي پور صمد به معاونت اين حوزه ، فعاليت رسمي خود را بصورت رسمي آغازنموده است .

توانایی های ورود به این رشته :

آمار مبانی ریاضی وادراک مکانیکی ، تجسم فضایی ، هندسه و دقت حواس از ملزومات این رشته می باشد، دانش آموزان علاقمند به تحصیل در این رشته باید توانایی مدیریت و رهبری ، قدرت تجزیه و تحلیل و برنامه ریزی را داشته و درک خوبی از مسائل اجتماعی و جمعیتی شهرها داشته باشند. دانش آموزان علاقمند باید از قدرت و سلامت بدنی و بینایی قوی برخوردار باشند ، علاقمندان باید به تحقیق و مطالعه و جغرافیا علاقه ویژه داشته و از خلاقیت برخوردار باشند.

توانایی های فارغ التحصیلان :

فارغ التحصیلان قادر به برنامه ریزی برای مسائل جمعیتی ، اقتصادی و زیست محیطی می شوند و همچنین یک متخصص برنامه ریزی شهری برای ارائه طرحی مناسب و عاری از مشکلات از چگونگی توزیع پدیده ها در شهر ها مطلع میگردد.

گرایش های کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری:

  • آمایش شهری
  • محیط زیست شهری
  • برنامه ریزی مسکن و بازآفرینی شهری
  • کاربری اراضی و ممیزی املاک

بازار کار:

رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری رشته ای نو که در سال ۱۳۸۵ وارد گرایش جغرافیا گردید و یکی از بهترین گرایشهای رشته ی جغرافیا شناخته شده است .
هدف جغرافیا و برنامه ریزی شهری به ایجاد محیط زندگی بهتر برای شهروندان، فقر شهری و عدالت فضایی و اجتماعی، برنامه ریزی کاربری اراضی، ارتباط بین فضای کالبدی و فضای اجتماعی و…. است .
و متاسفانه این رشته در میان عموم ناشناخته و به دلیل عدم آگاهی ، این رشته را همان جغرافیا ی طبیعی و آب و هواشناسی می دانند آینده شغلی فارغ التحصیلان جغرافیا و برنامه ریزی شهری با جذب نیروی فوق العاده عالی بازار کاری از قبیل شهرداری ، بنیاد مسکن ، وزارتخانه های آموزش و پرورش ، مسکن و شهرسازی کشور،جهاد کشاورزی، صنایع و معادن دفاع و نفت اداره راه و ترابری حمل و نقل شهری،سازمان محیط زیست و….. می باشد.
جغرافیا و برنامه ریزی شهری ما را با توسعه ی فیزیکی شهری، نحوه ی کاربری زمین و محله بندی ، ایجاد تاسیسات مناسب ، از قبیل مسکونی اداری، تجاری ، آموزشی ، ورزشی درمانی بهداشتی و …، مشکلات شهر نشینان از قبیل کنترل ترافیک شهر ، عدم تمرکز برخی از امکانات اساسی در نقطه سطح شهری ، ایجاد صنایع سبک سنگین در حومه یا حاشیه شهری، آلودگی شهری، فقر شهری و …،زیبا سازی و فضای سبز شهری و مبلمان شهری ( تجهیزات و وسایل اساسی شهر) از قبیل پارک ، نیمکت و صندلی ، زباله دان ، چراغ و روشنایی ، کاشت و حفظ آبیاری درختان در گذرگاه ها ، آبنما ، وسایل تفریحی ، ایجاد پیاده رو مناسب ، سنگ فرش ، اسفالت ، تجهیزات ورزشی و …

زمینه‌های کاری این رشته در ایران بسیار متفاوت و متنوع است، در بخش دولتی، در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، شهرداری‌ها، وزارت کشور، استانداری‌ها و سایر ارگان‌های وابسته به وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی و… و در بخش خصوصی، در شرکت‌های مهندسین مشاور شهرسازی، معماری، برنامه‌ریزی منطقه‌ای و … .

در ذیل به برخی از زمینه‌های کاری اشاره می‌شود:

  • تهیه طرح‌های شهری و منطقه‌ای (جامع، تفصیلی، ساختاری، شهرستان، هادی
  • مشاوره در امور شهری و منطقه‌ای به مدیران و مسئولان رده بالا.
  • فعالیت در شهرداری‌ها.
  • فعالیت در استانداری‌ها.
  • فعالیت در وزارتخانه‌های مربوطه (مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، کشور.
  • مکان‌یابی عناصر و کاربری‌های گوناگون شهری.
  • توانایی راه اندازی و استفاده از سیستم GIS
  • فعالیت گروهی با سایر تخصص‌ها در پروژه‌های گوناگون.
  • فعالیت در مشاوره‌های خصوصی و نیمه خصوصی شهرسازی، معماری، راه و ساختمان، طراحی شهری، برنامه‌ریزی منطقه‌ای و…
  • تدریس دانشگاهی

 

 

 

لینک کوتاه : https://novinshahrsaz.ir/?p=4013

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 1در انتظار بررسی : 1انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.