انجام فعالیت‌های گوناگون در فضاهای شهری، جزئی از فرهنگ گذشته به حساب می‌آمد. حال آنکه اکنون فضاهای شهری از لحاظ کیفی تعریف خاصی ندارند. به نظر می‌رسد جهان مادی‌گرای امروز بیشتر در پی‌افزایش بازدهی و کمیات اقتصادی است، و این کمیت‌گرایی باعث باز ماندن از موضوعات کیفی شده است. بدین سبب کم رنگ شدن حضور مردم در فضاها، انجام این پژوهش مهم را ضروری می‌سازد. تلاش این پژوهش در ارزیابی و مقایسه تطبیقی میان مولفه‌های سازنده کیفیت فضاهای شهری از نگاه نظریه‌پردازان غربی و نیز اندیشمندان ایرانی اسلامی است. به نظر می‌رسد وجود پررنگ روابط اجتماعی از مؤثرترین مولفه‌های افزایش کیفیت فضاهای شهری محسوب می‌شود. داده‌های این تحقیق در دو بخش کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفت، که در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا به مقاسیه دیدگاه‌ها پرداخته شد. بخش کمی نیز با استفاده از روش توصیفی تحلیلی انجام شد، که پرسشنامه‌ای تهیه گردید و در سه محله تهران به سنجش آنها پرداخته شد. داده‌های استخراج شده از این پرسشنامه با نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل استنباطی قرار گرفت و در کنار یافته‌های حاصل از ادبیات موضوع، تحلیل گردید. سه محله میدان هفت حوض، فلکه دوم نیرو هوایی و خیابان پانزده خرداد از لحاظ ریخت‌شناسی شکل انتخاب شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، که وجود پررنگ فعالیت‌هایی برای معاشرت و تفریح و تفرج در ارتقای کیفیت فضاهای شهری بسیار مؤثر است. نیاز به آرامش، برطرف شدن نیاز خورد و خوراک نیز از دیگر مولفه هایی است که در نظر مردم موثر بوده که همگی این مؤلفه‌ها در قرآن به عنوان ویژگی‌های فضای اطراف انسان ذکر شده‌اند. در نتیجه مؤلفه‌های اصلی کیفیت فضای شهری مورد پرسش در این تحقیق، همسو با مؤلفه‌های معرفی شده از منابع اسلامی می‌باشد، که علی‌رغم تاکید منابع و اندیشمندان غربی در شهرسازی معاصر، نادیده گرفته می‌شوند. فایل کامل این مقاله به صورت رایگان قابل دانلود است.