در حالی بازار مسکن وارد فاز جدید گرانی شده است که وضعیت معیشت مردم در مرداد سال جاری نسبت به ماه‌های گذشته بدتر شده است.
به تازگی مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی با اشاره به سهم ۳۰ درصد تولید مسکن در کاهش تورم، گفته است؛ بانک‌ها با پای کار بودن در تامین منابع لازم برای پیشبرد پروژه‌های نهضت ملی مسکن در واقع در راستای کاهش نرخ تورم حرکت می‌کنند. این اظهارنظر عجیب بذرپاش با وضعیت امروز بازار مسکن تناقض دارد.
فروش صوری مسکن، پدیده نه چندان تازه کلاهبرداری در بازار ملک ایران است و بسیاری از فعالان این بازار می‌گویند برخی از این معاملات صوری بوده و با تبانی بنگاه‌دار و فروشنده انجام می‌شود. امروز با توجه به تورم شدید این بازار و همچنین رکود معاملاتی این نوع فروش باز به چرخه افتاده و خسارت‌های زیادی را به مردم می‌زند.
رکود و تورم انتظاری در بازاری که همواره قیمت‌ها در حال افزایش است نشان از ضعف سیاست‌های ضد تولید است.
ناموفق بودن دولت در کنترل قیمت مسکن
توقف خرید و فروش خانه از همان اول فصل جابجایی‌ها (اوایل خرداد ماه) در بازار مسکن شهر تهران ایجاد شده و هم‌چنان ادامه دارد. پس از ناموفق بودن دولت در کنترل قیمت مسکن و رکود، سناریوی محتمل آن است که قبل از اینکه سیاست جدیدی برای کاهش قیمت‌ها به غیر از رکود در نظر گرفته شود، معاملات تا پایان ماه صفر در حالت سکون باقی بماند و با آغاز نیمه دوم سال که قطعاً بازار معاملات مسکن به خواب طبیعی می‌رود می‌تواند نقطه قوتی برای مانور دولت در راستای اعلام کنترل تورم در این بازار باشد.
توقف معاملات در طی این ۶ ماه اول سال، توانست ساخت و ساز را تحت تاثیر قرار دهد و عرضه را در بازار مسکن به پایین‌ترین حد طی سال‌های اخیر برساند. رکود حاصل از این روند برای شرایط عمومی اقتصاد، اتفاق خوبی نیست و همچنین تبعاتی بر اقتصاد کشور در میان مدت خواهد داشت.
بازار ادامه دار رکود و گرانی مسکن در ۱۴۰۲
گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در حال حاضر تورم و گرانی، بازار مسکن را به‌گونه‌ای مخرب تحت‌تاثیر قرار داده است؛ به‌طوری که به همان اندازه که دولت مدعی کاهش تورم دراین بخش است، اما دیگر ساخت‌وساز در این شهر صرفه اقتصادی ندارد، چراکه نه خبری از بازار معامله است نه خبری از کاهش تورم در بازار!
برای مردم دیگر توانی برای خرید مسکن نمانده است. بر همین اساس، در آستانه پایان یافتن فصل معاملات، برخی معتقدند خرید و فروش‌ها نیاز به مولد دارد البته نه شوک‌های غیر واقعی مانند فروش متری خانه در بورس، افزایش وام‌های مسکن با بازپرداخت‌های چند صد میلیونی!
برخی کارشناسان و فعالان بازار مسکن معتقدند؛ وضعیت خطرناک کمبود نقدینگی مردم و توان پایین مالی دردسر‌های جدیدی را در نیمه دوم سال جاری به همراه خواهد داشت.
جبران خواب سرمایه با پیش فروش‌های صوری
در کنار کاهش معاملات مسکن در تهران می‌توان به رکود ساخت و ساز هم توجه ویژه داشت. شاید در بازار مصالح، قیمت سیمان و آهن و سایر نهاده‌های ساخت و ساز ریزش جزئی را مشاهده کنیم، اما همین موضوعی است که باعث شده برخی سازنده‌ها به مشکل برخورند و به دنبال راهی برای جبران خسارات و یا خواب سرمایه خود باشند.
همین دلیلی بر کلاهبرداری‌های جدید در بازار مسکن شده است. نبود معاملات، برخی از سازندگان را بر آن داشته که موضوع پیش فروش یک ملک به چند نفر را دنبال کنند که باز هم دردسر‌های جدیدی را برای مردم به همراه خواهد داشت.
پیش فروش‌های صوری در بازار مسکن
پیش فروش خانه در سطح شهر تهران موضوع تازه‌ای نیست، اما طی سال‌های اخیر خبر‌هایی مبنی بر پیش فروش‌های غیر قانونی از سوی برخی انبوه سازان با نام‌های صوری تعاونی‌ها شنیده شده، اما در طی ماه‌های اخیر پیش فروش سازندگان خانه‌ها با تراکم‌های پایین وارد فاز جدیدی شده است.
گرانی ساخت، نبود مشتری، افزایش هزینه‌های جانبی و کاهش توان مالی مردم باعث شده که برخی سود جویان باز هم ازحربه پیش فروش خانه برای رسیدن به منابع مالی استفاده کنند.
تنش در بازار ساخت تا معاملات مسکن
امروز سازنده برای ساخت هر متر خانه در تهران باید حداقل متری ۱۰ میلیون تومان هزینه کند. سرخوش، یکی از سازندگان بازار مسکن تهران در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: امروز بیشتر سازندگان یا تغییر شغل داده اند و یا با ورشکستگی خانه نشین شده اند.
به گفته این فعال صنفی، رکود حاصل از ضعف خرید مردم و همچنین تورم بیش از اندازه در اقتصاد باعث شده که برخی از سازندگان، یک ملک را به صورت صوری به چندین نفر پیش فروش کنند که این وضعیت باعث تنش در بین مشتریان و حتی صاحبان این صنف در بازار شده است.
این سازنده مسکن می‌افزاید: اگر سری به شورا‌های حل اختلاف زده باشید افزایش تعداد پرونده‌ها حاصل از شکایات در خصوص پیش فروش‌های صوری را خواهید دید. این وضعیت ناشی از عدم سیاست درست در مواجهه با تورم و رکود در بازار مسکن است.
سرخوش تأکید می‌کند: با ادامه چنین وضعیتی، نمی‌توان بازار خوبی را برای نیمه دوم سال ارزیابی کرد. گرانی بیش از ۲۰ درصد تا پایان سال برای مسکن در تهران قابل پیش بینی است.
