شناخت وضعیت مسکن از نظر امکانات و خدمات وابسته و تنوع سکونتگاهی به عنوان ابزاری توانا در افزایش کارایی سیاست‌های حمایتی دولت و توزیع عادلانه خدمات و امکانات منطقه‌ای می‌باشد. در این پژوهش استان‌های ایران در خصوص دسترسی به امکانات و تسهیلات و تنوع مسکن مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش مشخص کردن استان‌های برخوردار و نا برخوردار از تسهیلات و امکانات وابسته به مسکن، سیستم دفع فاضلاب، مساحت زیربنا و نوع مسکن بر اساس ویلایی و یا آپارتمانی می‌باشد. در نهایت با تلفیق شاخص‌های ۱۹ گانه، به رتبه بندی استان‌های کشور پرداخته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد، برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد، استان‌ سیستان و بلوچستان با وزن نهایی ۰۲۲/۰ در وضعیت بسیار محرومی قرار دارد و استان‌های هرمزگان و کرمان با میانگین وزن نهایی ۰۲۶۵/۰ استان‌های محروم کشور می‌باشند. برخی از استان‌های کشور مانند؛ ایلام، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و … از نظر وسعت و گسترده بودن واحد های سکونتگاهی وضعیت مناسبی دارند اما از نظر تسهیلات اولیه وضعیت مناسبی ندارند. تعدادی از استان‌های بزرگ کشور مانند تهران، البرز، مرکزی و… به عنوان استان‌های برخوردار از تسهیلات و امکانات اولیه می‌باشند اما وضعیت مناسبی از نظر سیستم‌های دفع فاضلاب شهری و مساحت واحدهای سکونتگاهی ندارند و امتیاز بزرگ آن‌ها برخوردار بودن از برخی امکانات اولیه مانند سیستم‌های حرارت و برودت مرکزی و یا سایر امکانات اولیه می‌باشند. استان اصفهان با وزن نهایی۰۳۸/۰ برخوردارترین استان ایران به شمار می‌آید.