در این پژوهش تلاش بر این است که با توجه به اهمیت عناصر و مؤلفه‌های معماری و نقش آن‌ها در ارتقاء کیفیت فضاهای شهری به‌ویژه معابر شهری در قالب مفهومی تحت عنوان سرزندگی بتوان ارتباط مؤثری میان عناصر کالبدی معماری و سرزندگی شهروندان به‌دست آورد. هدف این پژوهش بررسی و شناخت مهم‌ترین مؤلفه‌های کالبدی معماری در معابر شهری و تأثیر آن‌ها بر سرزندگی شهروندان است. مقاله حاضر ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء سرزندگی، رابطه همبستگی بین این مؤلفه‌ها را با زیرعامل‌های عناصر کالبدی معماری معابر شهری در قالب یک مدل تحلیلی ترسیم می‌کند. روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی بوده و با عنایت به نامشخص بودن تعداد دقیق جامعه آماری از روش نمونه‌گیری غیر‌احتمالی هدفمند در این پژوهش استفاده شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عوامل روانی- اجتماعی با میزان ۰٫۷۴۹ در مقایسه با عوامل کالبدی- فضایی به میزان ۰٫۵۴۷، عوامل محیطی به میزان ۰٫۳۱۲ و تسهیلات رفاهی و خدماتی به میزان ۰٫۵۱۴ در خیابان عفیف‌آباد شیراز بیشترین تأثیر را در ارتقاء سرزندگی شهروندان دارد. همچنین براساس نتایج پژوهش مشخص شد که توجه به نوع مصالح و رنگ نمای ساختمان‌ها، وجود پارکینگ مناسب برای مراجعین، هماهنگی و تناسب بصری ساختمان‌های مجاور معبر، وجود فضاهای سبز و ورزشی و تفریحی و همچنین توجه به وجود کاربری‌های خدماتی در عصر و شب، مهم‌ترین نکات کلیدی هستند که در جهت ارتقاء سرزندگی شهروندان در معابر شهری باید مد‌نظر معماران و طراحان شهری قرار گیرند. فایل کامل این مقاله به صورت رایگان قابل دانلود است.