جغرافیا عمومی یا سیستماتیک
با توجه به انتقاداتی که از جغرافیای ناحیه ای صورت گرفت، جغرافیای سیستماتیک متولد شد.در این بخش از جغرافیا، سیاره زمین را بر مبنای آب وهوا، ژئومورفولوژی، کشاورزی، صنعتی و یا سایر ملاک های کلی به قطعاتی تقسیم می کنند و از نظرگاه سیاره ای و عمومی مورد مطالعه قرار می دهند .جغرافیای سیستماتیک همه مطالب جغرافیایی را به صورت سیستمی مورد طبقه بندی قرار داده و محققان و افرادی که آشنایی کمی با علم جغرافیا دارند می توانند به راحتی اصول این رشته را فرا گیرند.
در جغرافیای سیستماتیک یادگیری و تدوین اصول آسان است، به این دلیل که:
- حدود پدیده ها و موضوعات جغرافیایی کاملاً معین است.
- کشف روابط بین علت و معلول، آشنایی و ارتباط روابط انسان و محیط طبیعی اسان تر است.
- در جغرافیای عمومی هر بخش به یک دسته معین جای دارد و پدیده ها همگی در جای منظم و مخصوص خود طبقه بندی شده اند.
جغرافیای عمومی( سیستماتیک) با جغرافیا ناحیه ای تفاوت هایی دارد، این تفاوت ها عبارتند از:
- جغرافیای عمومی( سیستماتیک) موضوعات مختلف رادر سطح جهانی مورد توجه قرار می دهد و از اصول و روش علمی برای تبیینات خود بهره های فراوان می جوید، اما جغرافیای ناحیه ای، جغرافیای مکان هاست.
- جغرافیای ناحیه ای، جنبه های کیفی، پیچیده و آکادمیک دارد.
- جغرافیای عمومی اغلب درباره یک یا چند موضوع معین بحث می کند و در اکثر موارد جغرافیای طبیعی مانند ( ژئومورفولوژی و اقلیم شناسی و…)کاربرد دارد. به علت این که موضوعات مورد بحث جغرافیای انسانی در اغلب موارد در حال تغییر و تحول هستند؛ لذا نمی توان قالب ثابت جغرافیای سیستماتیک را برای آن به کار گرفت.
- در جغرافیای عمومی( سیستماتیک) اصول و نظم رعایت می شود و انتخاب موضوع یک انتخاب افقی در سطوح کلی و جهانی است و در اغلب موارد نواحی مورد بحث در سیاره زمین در محدوده قوانین جغرافیای عمومی قرار دارند .
- جغرافیای عمومی( سیستماتیک) با اصول و قوانین معین خود مورد نیاز متخصصین علوم مختلف است .
مثلاً : جغرافیای طبیعی در معدن شناسی، جغرافیای اقتصادی در امور بازرگانی و جغرافیای اجتماعی در برنامه ریزی های اقتصادی و فرهنگی به شدت به کار گرفته می شود .
- مسایل و موضوعات جغرافیای ناحیه ای بسیار پیچیده و در هم جلوه می کند.
- در جغرافیای عمومی( سیستماتیک)، آزمایش، سنجش، مقایسه و تعمیم راه تکاملی خود را می پیماید و بر موازین علمی جغرافیا می افزاید.
